مفهوم و ادله آغازمندی جهان از دیدگاه شیخ مفید، سید مرتضی و کراجکی

یکی از موضوعات پردامنه که عمده فیلسوفان یونان قدیم بدان پرداخته‌اند، ازلیت جهان است. سنت دینی و به تبع آن متکلمان مسلمان با آن مخالفت داشته و در ردّ آن کوشیده‌اند. شیخ مفید جزو نخستین متکلمانی است که به بحث از حدوث زمانی و کران‌مندی زمانی جهان پرداخته است. به جهت تقابل او با جریان اعتزالی، او خط مرز روشنی میان نوع عقیده شیعی و اعتزالی در این باب می‌کشد و معتزله را به دلیل اعتقاد به اعیان ثابته در ردیف فیلسوفان تلقی می‌کند. شاگرد او سید مرتضی نیز با طرح دلایل عقلی و ریاضیاتی می‌کوشد کران‌مندی زمانی جهان را تبیین کند. ادله تناهی گذشته زمانی، در آثار شاگرد سید مرتضی، یعنی ابوالفتح کراجکی نیز دنبال شده و حتی در این زمینه با سیدمرتضی نامه‌نگاری و تبادل نظر داشته است. در نوشته‌های متکلمان، ردّ حدوث زمانی به معنای شرک و دهری‌گری تلقی می‌شده، ولی به نظر می‌رسد برخی دلایل ریاضیاتی مطرح‌شده با ریاضیات امروزی مطابقت ندارد، اما می‌توان تقریری مقبول از آن ارائه داد.


این محتوا فقط برای اعضا قابل مشاهده است.

برای دسترسی به این محتوا، وارد سایت شده و اشتراک کتابخانه را تهیه کنید. (مشاهده راهنما)

عنوان:

  • 00:00
  • 00:00