رابطه ذات با صفات از منظر معتزله

رابطه ذات با صفات، از اساسی‌ترین مسائل کلامی ‌است که همواره مورد بحث و گفت‌وگو میان‌ اندیشمندان اسلامی ‌بوده است. در این نوشتار، گزارشی درباره رابطه ذات با صفات از منظر ‌اندیشمندان معتزلی ارائه شده است. قدریه یا معتزلیانِ نخستین، به دلیل گرفتار نشدن به مشکل تعدد آلهه یا تعدد صفات قدیم در ذات خداوند، از نخستین گروه‌هایی هستند که به طور مطلق، صفات را از ذات خداوند نفی کرده‌اند. گرچه برخی معتزلیان به جهت رهایی از شبهه تعطیل، آرای گوناگونی همچون: نیابت، احوال و عینیت صفات با ذات را مطرح کردند، اما هر سه نظریه نیابت، عینیت و احوال، قرائتی متفاوت از دیدگاه نفی صفات است.

---