اسماء و صفات خداوند

مقدمه
بحث از اسماء و صفات الهی، از مباحث کهن و دیرین در تاریخ عقاید و اندیشه اسلامی و نیز در سایر ادیان الهی است. چنان‌که می‌دانیم، در سده نخستین اسلامی، مسئله «تشبیه و تنزیه» همگام با مسائلی چون جبر و اختیار و امامت، از نخستین پرسش‌های اعتقادی بود که اختلافات فراوانی را برانگیخت و مسلمانان را به فرقه‌ها و گروه‌های گوناگون تقسیم کرد. بحث و مناقشه درباره اسما و صفات خداوند، در قرآن ریشه دارد. در قرآن چهار بار از اسمای نیکوی خداوند(الأسماء الحسنی) یاد شده و مؤمنان را به خواندن خداوند با آن نام‌ها فراخوانده است. در منطق قرآن، بندگی و کمال معنوی در گرو «ذکر اسم» خداوند است و مؤمنان، شبانه‌روز، نام و یاد او را بر زبان و دل جاری می‌کنند.

کارها با اسم خداوند آغاز می‌شود و أمور عالم با اسم او جریان می‌یابد. قرآن بارها به بزرگ‌داشت و تسبیح اسم خداوند فرمان داده و از نامیدن او به اسمای ساختگی برحذر داشته است. از سوی دیگر، هر چند در آیات قرآن، واژه «صفت» یا «صفات» در حالت اسمی، به کار نرفته، از وصف خداوند و شیوه‌های نادرست آن بارها سخن گفته شده است.

---