اشکالِ مشکل سازِ روشنفکران ایرانی، که مختص ایشان هم نبود، آن بود که نه از جایگاه زیسته و موقعیت واقعی ایران در منطقه و جهان، بلکه از پایگاه امت گرایی که از جمال افغانی و اقبال لاهوری به ارث برده بودند به جامعه ایران نگریستند...
عبارات شریعتی ذیل عنوان «حسین وارث آدم» بیانگر لب فهم و تفسیر وی از واقعه عاشورا و رسالت امام حسین است. با مروری به تاریخچه تفسیرهای عاشورا به آسانی درمی یابیم یکی دو قرن پیش از شریعتی خبری از این نگاه در میان شیعیان نبود...
در نگاه برخی روشنفکران سه جنبه از شخصیت و نبوت نبی خاتم به ضرر سه جنبه دیگرش برجسته می شود...
شریعتی بر این باور است که اسلام، بیش از همه ی مذاهب در دنیا، رویه فعلی اش با رویه ی قبلی اش تضاد پیدا کرده...